Wallfahrt nach Albendorf - Mniejszość Niemiecka organizuje pielgrzymkę do Wambierzyc

Położona w malowniczej dolinie potoku Cedron, monumentalna Bazylika w Wambierzycach powstała w miejscu cudu, który wydarzył się w 1218 roku kiedy to po lasku chadzał niewidomy Jan z Ratna, by w spokoju się pomodlić. Zawsze przyprowadzała go tam jego córka, jednak pewnego dnia, ponieważ zanosiło się na burzę, a dziewczyna się nie pojawiała, Jan z Ratna zdecydował się na samotny powrót do domu. Poruszając się niezdarnie, potknął się i uderzył się w głowę, w wyniku czego stracił przytomność. Gdy się ocknął, ukazała mu się Matka Boża z Dzieciątkiem – w tym momencie odzyskał wzrok! Przejęty tym wydarzeniem kazał wyrzeźbić Jej wizerunek i umieścić w dziupli starej lipy.

Wieść o cudzie szybko się rozniosła i do miejsca niezwykłego wydarzenia zaczęli zjeżdżać z różnych stron pątnicy. Aby ułatwić pielgrzymom wyznawanie wiary, sporządzono kamienny ołtarz, kropielnicę i lichtarz z piaskowca, a w 1263 r. na wzgórzu postawiono drewniany kościółek. Ruchowi pątniczemu towarzyszył napływ ludności, który sprawił, że na miejscu obecnych Wambierzyc szybko pojawiła się pierwsza osada.

Do rozsławienia wambierzyckiego miejsca kultu znacznie przyczynił się też Daniel Paschasius von Osterberg, który zainicjował przebudowę Wambierzyc na wzór świętego miasta – Jerozolimy. Osterberg pochodził z rodziny bogatych ostrawskich kupców, szybko też zaistniał na dworze cesarskim. Głęboko wierzący katolik i pasjonat lektur religijnych, na które natknął się w szkole jezuitów, postanowił po odbyciu pielgrzymki do Ziemi Świętej poświęcić resztę życia, by nadać świetność Wambierzycom, przebudowując je na wzór Jerozolimy.

W tym celu rozpoczął budowę głównego kościoła (poświęconego w 1710 roku) oraz wambierzyckiej kalwarii. Niestety, wieże świątyni w szybkim czasie zaczęły się walić, dlatego konieczna stała się odbudowa. Po śmierci Osterberga w 1711 roku wieś przeszła w ręce hrabiego von Götzen i to dzięki niemu już w kilka lat później stanęła tu okazała świątynia o niezwykłej barokowej architekturze, z krużgankami i kaplicami wokół owalnej nawy głównej zwieńczonej kopułą.

Do świątyni prowadzą kamienne schody o trzech ciągach.Wszystkich stopni jest pięćdziesiąt sześć, z czego trzydzieści trzy w środkowym ciągu symbolizuje lata życia Jezusa na ziemi. Kolejnych piętnaście stopni nad pierwszym tarasem oznacza lata życia Maryi przed jej Boskim Macierzyństwem.Imponująco wielka fasada ma 52,5 metra wysokości , utrzymana jest w stylu późnego renesansu, podzielona na trzy części, z których środkowa jest najszersza. Ozdobiona symetrycznie podwójnymi pilastrami i płycinami, jest w połowie rozdzielona niewielką galerią na dwie kondygnacje, co nadaje kościołowi charakter pałacowy . Wrażenie to potęguje dodatkowo górny ciąg balustrady,który dekorują kamienne posągi apostołów. Fasadę wieńczą trzy płaskie szczyty. Pośrodku półkolistej wnęki, w osi fasady znajduje się duża, drewniana rzeźba Matki Boskiej Wambierzyckiej z połowy XVIII wieku, a nad nią widnieje emblemat z herbem papieża Piusa XI. Fasada szczególnie efektownie wygląda przy wieczornej iluminacji. Wnętrze świątyni utrzymane jest w duchu baroku, zdobią je malowidła, obrazy i rzeźby. Na szczególną uwagę zasługuje dzieło Karola Flackera – ambona będąca rzeźbiarską kompozycją wyrażającą słowa maryjnego hymnu . Ołtarz główny mieści cudowną figurkę Matki Boskiej. Figurka wraz z cokolikiem wykonana jest z lipowego drewna w stylu gotyckim, ma 28 cm wysokości. Przedstawia ona Matkę Bożą z nagim Jezusem na ręku. Dzieciątko w prawej ręce trzyma ptaszka, a lewą sięga po owoc, umieszczony w lewej dłoni Matki. Głowy Maryi i Jezusa ozdobione są koronami. Cała figurka jest polichromowana. Wambierzycka figurka ubierana jest w tzw. "sukienkę", która okrywa ją całą od szyi w dół. Sukienek jest kilka, w różnych kolorach, zależnie od święta lub okresu liturgicznego.

W roku 1936 papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. 17 sierpnia 1980 roku miało miejsce największe wydarzenie w kilkusetletniej historii sanktuarium wambierzyckiego – figurkę Matki Bożej ukoronowano koronami papieskimi na Wambierzycką Królową Rodzin. Podczas dokonanej przez kardynała Stefana Wyszyńskiego koronacji został odczytany specjalny list Ojca Świętego Jana Pawła II. W roku 1990 Wambierzyce opuścili jezuici a opiekę nad sanktuarium przejęli księża diecezjalni, którzy sprawowali posługę duszpasterską przez 17 lat. Od roku 2007 w Wambierzycach posługują franciszkanie z prowincji świętej Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych

Na miano śląskiej Jerozolimy Wambierzyce zasłużyły dzięki nadaniu elementom krajobrazu określeń nawiązujących do Starego i Nowego Testamentu. I tak, góra, na której wznosi się bazylika, została nazwana Syjonem, zaś leżąca naprzeciw – Kalwarią, co odpowiada Górze Oliwnej i Golgocie w Jerozolimie. Przepływający przez wioskę potok otrzymał nazwę Cedron, a jego dolinę nazwano Doliną Cedronu lub Doliną Jozafata. W niedalekiej odległości natrafimy też na Horeb, Tabor, Synaj itp. Dodatkowo w scenerię ścieżek i kapliczek wkomponowano liczne bramy. Siedem z nich odpowiada rzeczywistym bramom istniejącym w murach Świętego Miasta. Są to: Brama Doliny, Owcza, Benjamina, Wodna, Getsemane (zwana też Bramą Pokoleń), Syjon i Brama św. Stefana (lub Lwia). Pozostałe bramy symbolizują ważniejsze wydarzenia z życia Jezusa i otrzymały nazwy, które nie mają jerozolimskich odpowiedników.

Koło Mniejszości Niemieckiej w Stolarzowicach pragnie nawiązać do już przedwojennego pielgrzymowania do wambierzyckiego sanktuarium. Od wielu już lat w drugą niedzielę sierpnia Związek Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno Kulturalnych w Polsce organizuje pielgrzymkę, w której w tym roku chce wziąć udział także Mniejszość Niemiecka w Stolarzowicach. Planujemy wyjazd ze Stolarzowic z Placu Witkiewicza o godz. 7:00 rano, za powrót z pielgrzymki ok. godz. 21:00. Dostępnych miejsc jest 20. Koszt pielgrzymki wynosi 50,00 zł. od osoby. Dla członków DFK Stolarzowice Zarząd przeznaczył dofinansowanie w wysokości 20,00 zł. czyli koszt pielgrzymki dla członków DFK wynosi 30,00 zł. od osoby.

Tytułowe zdjęcie tego artykułu pochodzi z prywatnych zbiorów i zostało wykonane podczas pielgrzymki stolarzowickiej parafii do Wambierzyc ok. roku 1934, być może 1936. Świadczyć o tym może przywieziona książeczka "Albendorf das Schlesische Jerusalem" Joseph Tokarz, Wünschelburg 1934. O 1936 roku może świadczyć fakt podniesienia wambierzyckiego kościoła do godności bazyliki mniejszej przez papieża Piusa XI.