Z Górnego Śląska do sowieckich obozów – panel dyskusyjny

Podejmą go uczestnicy spotkania Z Górnego Śląska do sowieckich obozów, które 10 lutego odbędzie się w Muzeum Górnośląskim i któremu towarzyszyć będzie emisja filmu pt. „Przemilczana tragedia 1945". Współorganizatorem wydarzenia jest Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Katowicach.

W roku 2015 mija 70. rocznica zakończenia II wojny światowej oraz 70. rocznica wyzwolenia obozów koncentracyjnych i jenieckich. Koniec wojny nie oznaczał jednak końca nieludzkiego dramatu, a wprost przeciwnie – stał się wstępem do bezprecedensowych w kontekście historii lokalnej ciągu wydarzeń określanych obecnie mianem Tragedii Górnośląskiej. Górny Śląsk z uwagi na liczne zakłady przemysłowe stanowił podczas wojny strategiczne ogniwo gospodarki wojennej III Rzeszy. Przy poszczególnych zakładach dla pracowników przymusowych utworzono sieć obozów zbiorczych, w których osadzono jeńców wojennych z obozów w Lamsdorf i Teschen oraz ludność cywilną, w głównej mierze ze Wschodu.

W miarę przesuwania się frontu, w pierwszych miesiącach 1945 r., przyzakładowe obozy opustoszały – internowani w nich żołnierze w marszach śmierci ruszyli w głąb III Rzeszy, ludność cywilna po wyzwoleniu została zwolniona. W miarę instalowania na terenie Górnego Śląska nowej, sowieckiej administracji obozy ponownie się zapełniły. Osadzono w nich ludność uznaną za niemiecką. Przez obozy pracy, obozy wysiedleńcze i przesiedleńcze przeszły dziesiątki tysięcy osób – mężczyzn, kobiet i dzieci. Część z nich została zmuszona do opuszczenia miejsc zamieszkania, część zwolniono. Zdrowych i silnych mężczyzn deportowano na Wschód, do Zagłębia Donbasu, na Syberię i do Kazachstanu. Według szacunkowych danych wywieziono wówczas 50–60 tys. osób. Zmuszano ich do niewolniczej pracy w zakładach przemysłowych. Wielu zmarło w nieludzkich warunkach. Jedni z ostatnich powrócili do domów w 1950 r.

Termin: 10 lutego 2015(wtorek), godz. 17.00

Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, gmach przy pl. Jana III Sobieskiego 2, świetlica

Uczestnicy panelu: dr hab. Adam Dziurok (IPN Katowice), dr Dariusz Węgrzyn (IPN Katowice), Sebastian Rosenbaum (IPN Katowice), dr Gabriel Tobor (Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR), świadkowie czasu.

Moderator: dr Joanna Lusek

Wstęp wolny